Άχρηστα Ρολόγια...

Μετά από μία συζήτηση και μια σύμπτωση, είδα σήμερα την ταινία Stranger than fiction, που ήταν για καιρό, απ' ότι φαίνεται, κλεισμένη στο συρτάρι μου -άγνωστο το πώς. Υπήρχε, λοιπόν, στην ταινία ένα ρολόι που "κρατούσε" έναν σημαντικό ρόλο κι αυτό που δημιούργησε συνειρμικές σκέψεις. Μία δανεική, του κυρίου Χούλιο Κορτάσαρ, και μία εντελώς δική μου...

Το παρακάτω είναι ένα κομμάτι που ακούγεται στην ταινία:

O κύριος Κορτάσαρ, λοιπόν, έγραψε στο βιβλίο του «Ιστορίες των Κρονόπιο και των Φάμα», το παρακάτω πολύ ενδιαφέρον κείμενο:

"Προοίμιο στις οδηγίες για το κούρδισμα του ρολογιού.

Σκέψου αυτό: όταν σου κάνουν δώρο ένα ρολόι, σου κάνουν δώρο μία ανθισμένη κόλαση, μια αλυσίδα από τριαντάφυλλα, ένα μπουντρούμι γεμάτο αέρα. Δεν σού δίνουν μόνο ένα ρολόι, «να ζήσεις ευτυχισμένος και ελπίζουμε να βγει καλό γιατί είναι καλή μάρκα, ελβετικό, με άξονα από ρουμπίνια», δεν σου κάνουν δώρο μόνο αυτό το μικροσκοπικό λιθοξόο που θα δέσεις στο καρπό σου και θα περιφέρεις μαζί σου. Σου κάνουν δώρο – δεν το ξέρουν, το τρομερό είναι ότι δεν το ξέρουν – σου κάνουν δώρο ένα καινούργιο, εύθραυστο και αβέβαιο κομμάτι του ίδιου σου του εαυτού, κάτι που πρέπει να βάλεις στο σώμα σου με το λουράκι του σαν έναν απελπισμένο μικρό βραχίονα που κρέμεται από το καρπό σου. Σου κάνουν δώρο την ανάγκη να το κουρδίζεις όλες τις μέρες, την υποχρέωση να το κουρδίζεις για να συνεχίσει να είναι ρολόι, σου κάνουν δώρο την έμμονη ιδέα να παρακολουθείς την ακριβή ώρα στις βιτρίνες των κοσμηματοπωλείων, στην ανακοίνωση από το ραδιόφωνο, στην τηλεφωνική υπηρεσία. Σου κάνουν δώρο το φόβο μήπως το χάσεις, μήπως στο κλέψουν, μήπως σου πέσει στο πάτωμα και σπάσει. Σου κάνουν δώρο τη μάρκα του και τη βεβαιότητα ότι είναι μια μάρκα καλλίτερη από τις άλλες, σου κάνουν δώρο την τάση να συγκρίνεις το ρολόι σου με τα άλλα ρολόγια. Δεν σου κάνουν δώρο ένα ρολόι, εσύ είσαι το δώρο, εσένα κάνουν δώρο στα γενέθλια του ρολογιού."

Είμαστε, επομένως, δώρα γενεθλίων των ρολογιών; Τι ακριβώς σημαίνει ένα ρολόι για μας; Είναι ένα αθώο δώρο; Συμβολίζει το χρόνο; Ή μήπως το χρόνο που περνάει;

Τον πρώτο καιρό που πέρασα στο πανεπιστήμιο - τραγική ειρωνία, πείτε το όπως θέλετε- το σπίτι είχε γεμίσει με ρολόγια-δώρα. Κι εγώ, από αντίδραση, τα άφηνα όλα σταματημένα -σκόπιμα- με αποτέλεσμα ο οποιοσδήποτε να μπερδεύεται σε μια πιθανή προσπάθεια να καταλάβει απ' αυτά την πραγματική ώρα. Ίσως θα μπορούσε να αποτελέσει ένα νέο είδος μοντέρνου έργου τέχνης, σαν κι αυτά τα "δυναμικά έργα" που είναι τόσο της μόδας στις μέρες μας. Θα μπορούσα να ονομάσω το έργο "Άχρηστα Ρολόγια" ή αν το συνδύαζα με κλειστά παντζούρια, "Αίθουσα Καζίνο".

Πριν τέσσερα περίπου χρόνια, έτυχε να βρεθώ σ' ένα φοιτητικό σπίτι, με μία παρέα (οι αόριστες αντωνυμίες έχουν ουσιαστικό λόγο που χρησιμοποιούνται μιας και δε θυμάμαι τις απαντήσεις στις βασικές ερωτήσεις -ποιος; που; γιατί; ) και όλα αυτά δοσμένα σ' ένα περιβάλλον έντονης ευθυμίας, άφθονης κρασοποσίας και μιας αόριστης φιλοσοφικής κουβέντας.
Θυμάμαι πως η βραδιά κυλούσε ομαλά -όσο ομαλά μπορούν να κυλήσουν τέτοιου είδους βραδιές- ώσπου ξαφνικά το είδα! Ήταν ένα μεταλλικό ασημί ρολόι Swatch, αντρικό, αυτά που κουμπώνουν όχι με λουρί, αλλά σαν βραχιόλι. Το εντυπωσιακό, όμως, ήταν το τι υπήρχε μέσα στο καντράν του ρολογιού. Ή καλύτερα το τι δεν υπήρχε. Έμοιαζε λες και κάποιος είχε χρησιμοποιήσει κατσαβίδι, είχε σπάσει το τζαμάκι και το είχε "ξεκοιλιάσει", όχι με ιδιαίτερη προσοχή, γιατί είχε αφήσει μέσα του μόνο ένα γρανάζι μαζί με μερικά ακόμη μικροσκοπικά μεταλλικά εξαρτήματα και τη μικρή βιδούλα που χρησιμοποιούμε για να ρυθμίσουμε την ώρα. Όταν δοκίμασα να τη στρίψω, το μοναδικό γρανάζι μέσα στο καντράν γυρνούσε!
Ποτέ μου δεν κατάλαβα για ποιο λόγο με είχε γοητεύσει τόσο αυτή η εικόνα του ρολογιού με το μοναδικό γρανάζι που γυρνούσε... Εφαρμοσμένος σουρεαλισμός; Το άχρηστο -για τον ιδιοκτήτη του- ρολόι, έγινε χρήσιμο για μένα, τελικά. Τι σου κάνει ένα επίθετο...! Δεν ξέρω αν ήμουν το δώρο γενεθλίων εκείνου του ρολογιού - αν μπορούμε να το αποκαλούμε ρολόι. Επίσης, ποτέ μου δεν κατάλαβα για ποιο λόγο, κάθε φορά που το κοιτάω μέχρι και σήμερα, σκέφτομαι μία φράση: "Ο Χρόνος είναι νεκρός"...